شناسایی موانع صادرات پسته فله ایرانی در شرایط تحریم

دوره 4، شماره 13، تابستان 1401، صفحات 53 - 69

نویسندگان : شکور مهتاب * و عزیز اله افضلی

چکیده :
در پژوهش حاضر هدف محقق شناسایی موانع صادرات پسته فله ایرانی در شرایط تحریم بود. ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان و صادر کننده این محصول در سطح جهان است و سهم قابل ملاحظه ای از تولید، سطح زیر کشت، مقدار و ارزش صادرات جهانی به ایران اختصاص دارد. این محصول بدلیل ارز آوری، ایجاد اشتغال، ایجاد ارزش افزوده و سایر جنبه های اقتصادی بسیار با اهمیت است. در این پژوهش نمونه انتخاب شده برای شرکت در گروه دلفی، کارشناسان و خبرگان انجمن پسته ایران بودند. تعداد 20 نفر برای شرکت در گروه دلفی انتخاب شدند. پرسشنامه هایی که در این تحقیق بکار برده شده محقق ساخته است و در دو مرحله دو پرسشنامه مجزا مورد استفاده قرار گرفت. پس از مشخص کردن مولفه های مهم موانع صادرات پسته فله ایران در گروه دلفی، پرسشنامه مقایسه زوجی بر اساس شاخصهای انتخاب شده طراحی شده و دوباره در اختیار 20 نفر از خبرگان قرار گرفت و پس از جمع‌آوری داده ها وارد محیط نرم افزار micmac شده و اولویت بندی نهایی شاخصها و عوامل مشخص شد. نتایج نشان داد 7 عامل بیشترین تاثیر‌گذاری در موانع صادرات پسته فله ایران دارند به ترتیب عبارتند از: وجود رقبايي مانند چين و آمريكا، که رتبه اول را در موانع صادرات پسته فله ایران دارد و سپس متغیر تحريم ها و كاهش مشتريان در رتبه دوم و متغیر كمبود آب، در رتبه سوم اهمیت و مشكلات دريافت وجه كالا از خريدار در رتبه چهارم اهمیت، و سرمازدگي فصلي در رتبه پنجم اهمیت قرار دارند و متغیر عدم حمايت مالي دولت و بانك ها در رتبه ششم و عدم ثبات نرخ ارز جهت قيمت گذاري در رتبه هفتم اهمیت قرار دارند. بنابراین از نظر خبرگان و پاسخگویان شرکت کننده در تحقیق، متغیرهای مذکور به عنوان مهمترین متغیرهاي تاثیرگذار، بیشترین تاثیر مستقیم را به در کاهش صادرات پسته ایران را دارند. در ادامه پیشنهاداتی برای حل موانع و مشکلات صادرات پسته ارائه شده است.

کلمات کلیدی :
موانع صادراتی پسته، تحريم، كمبود آب، ثبات نرخ ارز.